Rządowy Program Czyste Powietrze, działający od 2018 roku, ma na celu walkę z zanieczyszczeniem powietrza poprzez dofinansowanie wymiany przestarzałych systemów grzewczych i poprawę efektywności energetycznej budynków. Jednak z dniem 28 listopada 2024 roku wstrzymano przyjmowanie nowych wniosków, co wzbudziło wiele pytań i kontrowersji wśród potencjalnych beneficjentów.

Powody zawieszenia programu

Decyzja o tymczasowym wstrzymaniu programu, a w zasadzie naboru nowych wniosków do Programu Czyste Powietrze wynikała głównie z potrzeby wprowadzenia zmian i uszczelnienia systemu dotacji. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) podjął ten krok po wykryciu licznych nieprawidłowości, takich jak nadużycia finansowe i zawyżanie kosztów przez wykonawców. Kontrole wykazały, że około 12% dotychczasowych beneficjentów było zaangażowanych w działania niezgodne z zasadami programu, co narażało innych uczestników na ryzyko zwrotu środków lub dodatkowe koszty.

Co dalej z Czystym Powietrzem?

Przerwa w programie ma potrwać do wiosny 2025 roku, kiedy ruszy jego nowa odsłona z bardziej rygorystycznymi zasadami:

• Konieczność posiadania nieruchomości przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku, co ma zapobiec spekulacyjnym nadużyciom.
• Zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy, co ma wyeliminować problem znikających firm.
• Limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów oraz ukierunkowanie wsparcia na najuboższe gospodarstwa domowe.
• Nowe wymogi energetyczne dla modernizowanych budynków, co poprawi efektywność energetyczną realizowanych inwestycji.
• Większa kontrola nad procesem i potencjalne wprowadzenie list rekomendowanych wykonawców na wzór Listy ZUM.

Wsparcie dla powodzian

W połowie grudnia 2024 roku uruchomiony zostanie specjalny program pomocowy dla mieszkańców województw dotkniętych powodzią (dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego i śląskiego). Na ten cel zabezpieczono 300 mln zł, które zostaną przeznaczone na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w uproszczonym trybie.

Co mogą zrobić zainteresowani?

Osoby, które planowały wziąć udział w Programie Czyste Powietrze, mogą:

• Zgromadzić dokumentację i przygotować się na nowe zasady, które będą obowiązywać od wiosny 2025 roku.
• Skontaktować się z TermoModernizacje Sp. z o.o. oraz śledzić komunikaty NFOŚiGW, aby być na bieżąco z terminami ponownego otwarcia naboru wniosków.

Choć zawieszenie programu budzi niezadowolenie wśród wielu osób, władze zapewniają, że zmiany mają na celu poprawę jego efektywności i ochronę uczestników przed potencjalnymi nadużyciami. Szczegóły nowych zasad będą dostępne wkrótce na oficjalnej stronie programu.